W swoich pierwotnych założeniach klastry energii oraz inne rodzaje społeczności energetycznych miały być jednym z narzędzi do organizowania i aktywizowania lokalnych społeczności energetycznych. Ich rolą było wspieranie transformacji energetycznej (TE) poprzez zdecentralizowanie produkcji energii, tworzenie potencjału do jej bilansowania na poziomie lokalnym, zapewnienie większej stabilizacji lokalnych sieci energetycznych oraz promowanie innowacji i rozwoju nowych technologii. Uważano, że modele ich funkcjonowania mogłyby być adaptowane i rozwijane również poza Europą i w ten sposób powinny przyczynić się do tworzenia globalnej sieci współpracy na rzecz zielonej energii. Eksperci zajmujący się tematem rozwoju klastrów i społeczności energetycznych uważają, że większości z tych założeń nie udało się zrealizować wcale albo udało się jedynie w szczątkowym zakresie.

Cele: 

• Zdiagnozowanie stanu rozwoju społeczności energetycznych w Polsce. 

• Prezentacja dobrych przykładów rozwijania oddolnych inicjatyw energetycznych. 

• Wskazanie głównych barier rozwoju klastrów energii w Polsce. 

• Dyskusja i wspólne wypracowanie rozwiązań.  

• Sławomir Nowicki, ESV S.A., Krajowa Izba Klastrów Energii i OZE
• Albert Gryszczuk, Krajowa Izba Klastrów Energii i OZE
• Daniel Raczkiewicz, Energynat, Krajowa Izba Klastrów Energii i OZE

Proces transformacji energetycznej (TE) jest nieuchronny. Kluczem do jego skutecznej, szybkiej oraz społecznie akceptowanej realizacji jest wskazanie instytucji, które pełniłyby rolę liderów i promotorów zmian. Ich zadaniem byłyby nie tylko doradzanie w sprawie nowych technologii służących kompleksowej transformacji, ale też proponowanie partnerów inwestycyjnych, szczególnie w wymiarze energetyki lokalnej. Do przeprowadzenia transformacji w kierunku energetyki zdecentralizowanej potrzebujemy instytucjonalnej siły sprawczej funkcjonującej w formule rozproszonej. Funkcję driving force TE, a także trendsettera, kreatora zmiany powinien pełnić samorząd terytorialny.

Cele:

• Ogłoszenie wyników konkursu samorządów – prezentacja różnych praktyk lokalnego działania na rzecz transformacji energetycznej.
• Określenie prawnych możliwości realizacji TE poprzez formułowanie założeń i planów zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe.
• Zachęcenie do lokalnego bilansowania jako czynnika pozwalającego wykorzystać potencjał samorządu lokalnego do działań na rzecz TE.

Segment I

• Ryszard Grobelny, Prezes Zarządu Fundacji Miasto
• Paweł Tomczak, Związek Miast Polskich

Segment II

• Stanisław Kracik, Zastępca Prezydenta Krakowa
• Małgorzata Kozak, Dyrektor Departamentu Rozwoju Rynków i Spraw Konsumenckich, URE
• Rafał Czaja, Prezes Stowarzyszenia na rzecz efektywności im. prof. Krzysztofa Żmijewskiego
• Karol Wawrzyniak, NCBJ
• Tomasz Drzał, KIKEiOZE
• Krzysztof Skowroński, Dyrektor Departamentu Transformacji Ciepłownictwa KAPE

Segment III

• Tomasz Bońdos, Koordynator Zespołu ds. Zarządzania Energią, Urząd Miasta Bydgoszcz
• Andrzej Kaźmierski, AGH w Krakowie
• Małgorzata Kozak, Dyrektor Departamentu Rozwoju Rynków i Spraw Konsumenckich, URE
• Grzegorz Torebko, PGE Dystrybucja
• Jarosław Tworóg, Wiceprezes KIGEiT
• Karol Wawrzyniak, NCBJ

Dekarbonizacja przemysłu jest jednym z kluczowych wyzwań transformacji gospodarki. Wynika to przede wszystkim z faktu, że przemysł wciąż na dużą skalę wykorzystuje paliwa kopalne, a co za tym idzie – ma znaczący wpływ na poziom emisji gazów cieplarnianych. Jednak dekarbonizacja tego sektora jest motywowana również innymi czynnikami, takimi jak konieczność obniżenia kosztów produkcji czy – co pokazał kryzys energetyczny z 2022 r. – ograniczona dostępność paliw kopalnych. To proces, który leży w interesie wielkich przedsiębiorstw.

Cele:

• Analiza wpływu transformacji energetycznej na przemysł – diagnoza i wnioski zaradcze.
• Wskazanie działań, które pozwolą zmniejszyć emisyjność produkcji w przemyśle i poprawić jej efektywność ekonomiczną, a jednocześnie wspomóc Krajowy System Elektroenergetyczny.
• Omówienie trendów i metod optymalizacji niskoemisyjnej energetyki przemysłowej oraz możliwości współpracy między przemysłem a systemami elektroenergetycznymi.

• Henryk Kaliś, ZGH Bolesław, Prezes Zarządu Izby Energetyki Przemysłowej i Odbiorców Energii
• Jakub Kupecki, Dyrektor Instytutu Energetyki
• Piotr Maciołek, Członek Zarządu Polenergia SA
• Mirosław Motyka, Prezes Hutniczej Izby Przemysłowo-Handlowej
• Grzegorz Nowaczewski, Prezes Zarządu Virtual Power Plant
• Grzegorz Wiśniewski, Prezes Instytutu Energetyki Odnawialnej
• Piotr Ziętara, Prezes Zarządu, Wodociągi Miasta Krakowa

Zbigniew Hanzelka, AGH w Krakowie

Zasadnicze znaczenie dla stworzenia infrastruktury technicznej wspierającej transformację energetyczną będą miały technologie przynależne do tzw. inteligentnych sieci elektroenergetycznych (smart grids) w połączeniu z odpowiednią polityką energetyczną i wspierającymi je regulacjami. Bez nich osiągnięcie wysokiego udziału odnawialnych źródeł energii w całkowitym bilansie generacji będzie bardzo trudne, jeżeli w ogóle możliwe. Potrzebujemy systemów elektroenergetycznych różniących się zasadniczo od istniejących – bardziej elastycznych, responsywnych i „inteligentnych”. Technologie tego typu warunkują rozwój rozproszonych źródeł energii.  

Cele:

• Wzrost zdolności przyłączeniowej sieci elektroenergetycznych dla OZE.
• Określenie roli magazynów energii w systemie elektroenergetycznym.
• Omówienie skutków wdrożenia w Polsce „dyrektywy budynkowej” oraz wskaźnika gotowości budynków do inteligencji (SRI).

Panel I „Smart grids”

Moderator: Waldemar Skomudek, AGH w Krakowie

• Zbigniew Hanzelka, AGH w Krakowie
• Maciej Mróz, Wiceprezes Zarządu Tauron Dystrybucja SA
• Włodzimierz Mucha, Wiceprezes Zarządu PSE
• Zdzisław Muras, Dyrektor Departamentu Prawnego i Rozstrzygania Sporów, Urząd Regulacji Energetyki
• Agnieszka Okońska, Członkini Zarządu Stoen Operator
• Krzysztof Pubrat, Prezes Zarządu Polenergia Dystrybucja
• Marek Szymankiewicz, Prezes Zarządu ENEA Operator SA

Panel II „Magazyny energii”

Moderator: Zbigniew Hanzelka, AGH w Krakowie

• Grzegorz Onichimowski, Prezes Zarządu PSE
• Artur Ankowski, Akademia Pożarnicza Warszawa
• Patryk Chaja, Instytut Maszyn Przepływowych im. R. Szewalskiego Polskiej Akademii Nauk
• Andrzej Firlit, AGH w Krakowie
• Krzysztof Kmiecik, Apator SA
• Grzegorz Marciniak, Dyrektor Departamentu Zarządzania Informacją Pomiarową ENEA Dystrybucja
• Zdzisław Muras, Dyrektor Departamentu Prawnego i Rozstrzygania Sporów, Urząd Regulacji Energetyki
• Waldemar Skomudek, AGH w Krakowie

Panel III „Budownictwo”

Moderator: Tomasz Wieja, AGH w Krakowie

• • Ignacy Niemczycki, Wiceminister Rozwoju i Technologii
  • Jacek Biskupski, Polska Akademia Nauk
  • Dariusz Faustman, AGH w Krakowie
  • Małgorzata Fedorczak-Cisak, Politechnika Krakowska
  • Henryk Kwapisz, Saint Gobain
  • Paweł Kwasnowski, AGH w Krakowie
  • Joanna Sagan, firma Leango, AGH w Krakowie
  • Aleksandra Radziejowska, AGH w Krakowie

W polskiej i światowej energetyce zachodzi rewolucyjna zmiana polegająca na szybkim wzroście udziału energii pochodzącej z odnawialnych źródeł energii (OZE). Charakteryzują się one znaczącym rozproszeniem i pogodozmiennością, co rodzi konieczność dynamicznego zarządzania siecią elektroenergetyczną. W połowie 2024 r. w kraju istnieje ponad 1,4 mln instalacji prosumenckich oraz tysiące źródeł o większej mocy funkcjonujących pod postacią fotowoltaiki, farm wiatrowych czy biogazowni. Są one wykorzystywane jako indywidualne źródła energii, co stanowi dobry punkt wyjścia do zwiększania udziału OZE w produkcji energii. Rozproszenie i liczba tych instalacji rodzą jednak problemy z integracją w sieci, co skutkuje wyłączeniami i marnowaniem wyprodukowanej energii.

Cele:

• Omówienie wyzwań związanych z technicznym zarządzaniem siecią elektroenergetyczną w takich kontekstach jak: infrastruktura AMI, predykcja i zarządzanie wytwarzaniem, bilansowanie (zwiększenie stopnia autokonsumpcji) czy cyberbezpieczeństwo.
• Zaktualizowanie stanu wiedzy na tematy związane z zarządzaniem ER w społecznościach lokalnych, w tym: wymiana danych (potrzeby, standaryzacja), zastosowanie sztucznej inteligencji, analiza dużych zbiorów danych i podejmowanie decyzji biznesowych, udział LSE w rynku energii, optymalne wykorzystanie zasobów dzięki cyfryzacji.

Otwarcie i wprowadzenie:

• Marek Kisiel-Dorohinicki, Dziekan Wydziału Informatyki, AGH w Krakowie
  
  

Wystąpienia I

• Michał Gramatyka, Sekretarz Stanu, Ministerstwo Cyfryzacji
• Konrad Świrski, Transition Technologies
• Jarosław Wojtulewicz, Doradca Zarządu ds. strategii, Apator
• Rafał Kozieł, SMA Solar Technology AG
  
  

Dyskusja I

W dyskusji wezmą udział wszyscy prelegenci oraz:

• Wiesław Paluszyński, Prezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego
  
• Bogusław Bargieł, N28 P.S.A.

Wystąpienia II

• Ireneusz Wochlik, Aigorithmics
• Piotr Błach, Transition Technologies
• Paweł Pisarczyk, Atende Industries sp. z o.o.
• Grzegorz Świętoń, Arkadiusz Burek, Hitachi Energy
  
  

Dyskusja II

W dyskusji wezmą udział wszyscy prelegenci oraz:

• Agnieszka Jankowska, Przewodnicząca Rady ds. Cyfryzacji
• Jarosław Tworóg, Wiceprezes KIGEiT

Polskie ciepłownictwo systemowe, jako istotny partner w transformacji całego sektora energetycznego oraz w budowaniu świadomości ekologicznej społeczeństwa, zasługuje na tworzenie warunków umożliwiających jego rozwój. Należy zatem docenić, że w programie II Kongresu Energetyki Rozproszonej znalazła się sesja poświęcona tej problematyce. W ramach tego panelu przewidziane jest wprowadzenie, prezentacja programowa w formie wystąpienia keynote oraz główna część merytoryczna. Zaplanowana dyskusja między prezesami ciepłowniczych a przedstawicielami administracji centralnej to cenna okazja do przedstawienia postulatów branży i zaproponowania adekwatnych zapisów legislacyjnych. W toku dyskusji można spodziewać się poruszenia następujących tematów: trzy filary transformacji sektora ciepłownictwa systemowego, obszary współpracy międzysektorowej, cele i możliwości przedmiotowej współpracy, istota i znaczenie osiągania statusu efektywnego systemu ciepłowniczego, rozwój kogeneracji w kontekście rozwoju OZE oraz wykorzystywania ciepła odpadowego (w tym, prawne ujęcie definicji ciepła z odpadów jako ciepła odpadowego), bariery dla transformacji sektora – spojrzenie branżowe uwzględniające wielkość przedsiębiorstw ciepłowniczych, a także znaczenie komunikacji społecznej jako niezbędnego elementu wspierającego transformację całego sektora. 
 

Cele: 

• Zgłoszenie wobec rządu postulatów kierunkowych rozwiązań legislacyjnych, zarówno krajowych, jak i unijnych.
• Przedstawienie propozycji dotyczących planowania energetycznego na poziomie lokalnym oraz roli samorządu w transformacji przedsiębiorstw ciepłowniczych.
• Określenie branżowych rekomendacji w zakresie korzystania z rozwiązań i produktów legislacyjnych oraz finansowych wspierających transformację przedsiębiorstw.

• Maciej Chorowski, Politechnika Wrocławska
• Marian Łyko, Prezes Zarządu, MPEC Kraków
• Anna Mielcarek, dyrektor Departamentu Rynków Energii Elektrycznej i Ciepła
  w URE
• Małgorzata Niestępska – Prezes Zarządu, Elektrociepłownia Ciechanów
• Sławomir Nowicki, ESV
• Andrzej Porawski, Dyrektor Biura Związku Miast Polskich
• Grzegorz Tobolczyk, Dyrektor Departamentu Ciepłownictwa w Ministerstwie Klimatu i Środowiska

Transformacja energetyczna to kluczowe dla Europy oraz krajów europejskich, w tym także dla Polski, wyzwanie związane z bezpieczeństwem energetycznym, dążeniem do zrównoważonego rozwoju, poprawą efektywności energetycznej oraz redukcją emisji CO₂. Nieodzownym elementem tego procesu stają się społeczności energetyczne, które wspierają lokalną produkcję energii, zaangażowanie obywateli oraz decentralizację systemu energetycznego.

Społeczności energetyczne to powoływane w całej Unii Europejskiej lokalne inicjatywy, w których obywatele, przedsiębiorstwa i samorządy współpracują, aby wspólnie zarządzać energią (produkować ją i konsumować) pochodzącą głównie z odnawialnych źródeł. Funkcjonowanie takich społeczności daje jej członkom liczne korzyści, takie jak zmniejszenie zależności od zewnętrznych dostawców energii (niezależność energetyczna:), redukcja kosztów energii dzięki produkcji lokalnej (oszczędności), zmniejszenie emisji CO2 i innych zanieczyszczeń (ekologia) oraz edukacja i zaangażowanie lokalnej społeczności w działania proekologiczne (wzrost świadomości). W ramach społeczności powstaje wiele projektów związanych z produkcją i konsumpcją energii odnawialnej, efektywnością energetyczną i bilansowaniem oraz innymi działaniami transformacyjnymi

Cele:

• Analiza różnic w podejściu do społeczności energetycznych między Polską a Komisją Europejską.
• Omówienie praktyk i przykładów z innych krajów UE, które mogłyby być zaadaptowane w Polsce.
• Tworzenie platformy do wymiany doświadczeń i dobrych praktyk między różnymi społecznościami energetycznymi w Polsce i Europie.

• Chrysostomos Makrakis Karachalios, Senior Expert in Transitions 
• Jan Sakławski, Radca prawny Krajowej Izby Klastrów Energii
• Magnus Qvant,  Nordic Urban Resilience Institute
• Carmen Gimeno,  GEODE

Trwająca obecnie w Polsce transformacja energetyczna (TE) jest wieloaspektowym procesem. Fakt ten implikuje konieczność sprostania przez ośrodki decyzyjne wielu wyzwaniom w obszarze TE, takim jak zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju, realizacja celów klimatycznych i środowiskowych, a także poprawa lub utrzymanie dotychczasowej jakości życia wszystkich obywateli. Przy tak złożonych uwarunkowaniach świadome, odpowiedzialne i szybkie podejmowanie optymalnych decyzji w obszarze energetyki wymaga dysponowania precyzyjnym aparatem analitycznym oraz wiarygodnymi i aktualnymi danymi. Tymczasem dostępne obecnie zasoby mają charakter wycinkowy i często opierają się na niespójnych i nieporównywalnych metodykach. Uniemożliwia to ich integrację i uzyskanie całościowego oglądu, a przez to nieosiągalne jest ich pełne i skuteczne wykorzystywanie w strategicznych procesach decyzyjnych.

W celu rozwiązania wspomnianego problemu w roku 2023 w ramach programu strategicznego GOSPOSTRATEG powołano do życia Obserwatorium Transformacji Energetycznej (OTE) skupiające zespoły eksperckie z MRiT, AGH i NCBJ. OTE stanowi podmiot dysponujący zaawansowanym naukowym aparatem analitycznym i odpowiednim repozytorium danych, umożliwiającymi prowadzenie prac B+R, które mogą wspierać projektowanie, implementację oraz promowanie racjonalnych decyzji i polityk w zakresie TE.

Cele:

• Prezentacja efektów gospodarczych indukowanych przez rozwój energetyki rozporoszonej w Polsce.
• Ocena szans i zagrożeń na drodze do maksymalizacji gospodarczych korzyści TE w Polsce.
• Poszukiwanie sprawnej formuły współpracy na osi administracja-przemysł-świat nauki.
• Ocena niewykorzystywanego potencjału krajowej statystyki we wspieraniu narzędzi OTE.

• Jurand Drop, Wiceminister Finansów
• Łukasz Dziekoński,  Założyciel i prezes Montis Capital
• Wojciech Krawczyk, Dyrektor Departamentu Strategii i Analiz, Ministerstwo Klimatu i Środowiska
• Stanisław Mazur, Pierwszy Zastępca Prezydenta Krakowa
• Anita Perzyna, Dyrektor Departamentu Rachunków Narodowych GUS (nagranie)
• Anna Szlubowska, Dyrektor Urzędu Statystycznego w Krakowie
• Wojciech Tabiś, Prezes Zarządu Agencji Rynku Energii
• Tadeusz Telejko, Prorektor AGH

Dyrektor Centrum Innowacji i Kompetencji Park Naukowo-Technologiczny Euro-Centrum, społeczny koordynator polskich liderów Climate Reality Project, radny miasta Katowice

Grupą społeczną, która będzie najbardziej dotknięta skutkami procesu sprawiedliwej transformacji, są dzisiejsi młodzi ludzie. Tymczasem w dyskusji na temat sposobów przeprowadzania tego procesu często pomija się ich udział i nie uwzględnia się ich perspektywy. Badania pokazują, że terytorialne plany sprawiedliwej transformacji nie mają lokalnego charakteru i zaniedbują niektórych interesariuszy, w tym młodzież. Co więcej, chociaż z deklaracji młodych osób wynika, że rozumieją mechanizmy zmian klimatycznych, to w rozmowach ujawnia się, że nie do końca pojmują cele sprawiedliwej transformacji. Na Śląsku młodzież stanowiła także największą część grupy badanych, która uważała, że nie ma wpływu na przyszłość regionu.

W ramach sesji przeprowadzony zostanie warsztat z grą „Sprawiedliwa Transformacja zależy od Ciebie!”, której celem jest aktywne zaangażowanie młodych ludzi w proces sprawiedliwej transformacji energetycznej.

Cele:

• Młode osoby dowiedzą się, czym jest sprawiedliwa transformacja oraz jak mogą zaangażować się w ten proces.
• Narzędzie edukacyjne w postaci immersyjnego doświadczenia warsztatów da uczestnikom unikalną perspektywę na wyzwania związane ze zmianami klimatu i transformacją energetyczną.
• Uczestnicy będą bardziej skłonni do obejmowania ról przywódczych w lokalnych grupach skupionych na odporności klimatycznej i zrównoważonym rozwoju.

• Elżbieta Bieńkowska, przewodnicząca Rady CEPS, była komisarz UE ds. rynku wewnętrznego i usług, wiceprezes Rady Ministrów oraz minister infrastruktury i rozwoju
• Krzysztof Bolesta, wiceminister klimatu i środowiska
• Michał Kurtyka, minister klimatu i środowiska (2019–2021), prezydent szczytu klimatycznego COP24 (2018)

Transformacja energetyczna (TE), rozumiana jako zmiana w sposobie pozyskiwania energii – przejście od surowców tradycyjnych do źródeł odnawialnych – jest kwestią nie tylko technologiczną, ale również społeczną. Wymaga adaptacji na różnych poziomach życia społecznego – od indywidualnych gospodarstw domowych po przedsiębiorstwa i organizacje. Proces ten to wyzwania, ale również szansa, m.in. na poprawę stanu zdrowia i jakości życia ludzi oraz na rozwój wielu sektorów rynku. Polska, jako kraj z silnym, historycznie ugruntowanym powiązaniem energetyki z węglem, stoi przed koniecznością wprowadzenia radykalnych reform w celu zmiany struktury miksu energetycznego i bardziej zrównoważonego wykorzystywania dostępnej energii. Aby to osiągnąć, niezbędne jest zrozumienie i wsparcie ze strony społeczeństwa.

Cele:

• Zdefiniowanie szans rynkowych wynikających z rozwoju OZE oraz warunków ich wykorzystania.
• Wskazanie sposobów stymulowania innowacyjności w obszarze OZE przy zachowaniu solidarności społecznej.
• Zdiagnozowanie społecznych deficytów TE oraz określenie sposobów ich zmniejszania.

Identyfikacja kompetencji niezbędnych do zaangażowania obywateli w proces TE.

1. Prezentacja wyników badań zespołu socjologicznego z Uniwersytetu Jagiellońskiego:
   
   

• Marcin Kocór, Profesor w Instytucie UJ
• Dorota Micek, Ekspert Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych UJ
• Anna Szczucka, Ekspert Centrum Ewaluacji i Analiz Polityk Publicznych UJ
• Jarosław Górniak, Prorektor UJ ds. Współpracy Międzynarodowej
• Aleksandra Wagner, Profesor w Instytucie UJ
  

   

2. Komentarz: 
   
   

• Edwin Bendyk, Prezes Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego, publicysta „Polityki”
  
  
  

3. Dyskusja panelowa:
   
   

• Barbara Worek – moderacja
• Edwin Bendyk, Prezes Zarządu Fundacji im. Stefana Batorego, publicysta „Polityki” 
• Jarosław Górniak, Prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Wojciech Przybylski, niezależny ekspert
• Marek Stranc, Ambasador Transformacji Energetycznej  
• Artur Zawisza, Prezes Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego

Celem sesji jest podjęcie merytorycznej dyskusji z udziałem szerokiej reprezentacji interesariuszy transformacji energetycznej na temat adekwatności proponowanych zmian legislacyjnych, które mają służyć zmaksymalizowaniu potencjału rozwoju energetyki rozproszonej. To także okazja do rewizji założeń planowanych nowelizacji oraz – jeśli zajdzie taka potrzeba – do zgłoszenia potrzeby zmiany kierunku krajowej legislacji w tym obszarze.
Polska jako członek Unii Europejskiej jest zobowiązana do podzielania ambicji klimatyczno-energetycznych, które wymagają stopniowej, ale dynamicznej konwersji systemu energetycznego poprzez zastępowanie źródeł wysokoemisyjnych źródłami nisko- i zeroemisyjnymi. Jednym z priorytetów Komisji Europejskiej w nowej kadencji będzie przyspieszenie realizacji celów klimatycznych do 2030 r., a także przygotowanie rynku wewnętrznego do osiągnięcia w 2040 r. 90% redukcji emisji gazów cieplarnianych. Skala wyzwań wobec istniejących wciąż barier – takich jak niska przepustowość sieci energetycznych, brak dojrzałego rynku technologii stabilizujących czy dopiero rozpoczęte wdrażanie mechanizmów elastyczności – jest niezwykle wysoka i wymaga pilnego zaangażowania krajowego legislatora.

Cele:

• Przedstawienie aktualnie procedowanych zmian legislacyjnych i ocenia ich wpływu na proces transformacji energetycznej.
• Dyskusja na temat adekwatności proponowanych zmian legislacyjnych z perspektywy różnych interesariuszy transformacji energetycznej.
• Wypracowanie rekomendacji i poprawek (kierunkowych) do projektów ustaw.

• Anna Kucińska, Stowarzyszenie Prawników Prawa Energetycznego (SPPE)
• Zdzisław Muras, Dyrektor Departamentu Prawnego i Rozstrzygania Sporów, Urząd Regulacji Energetyki
• Łukasz Tomaszewski, Dyrektor Departamentu OZE, Ministerstwo Klimatu i Środowiska
• Aleksander Tretyn, Prezes Zarządu, Stowarzyszenie
  „Z energią o prawie”
• Katarzyna Zalewska-Wojtuś, PTPiREE
• Natalia Żaczek-Jercha, KIKEiOZE

Realizacja każdego projektu związanego z transformacją energetyczną (TE) wymaga zapewnienia finansowania. Dotyczy to w szczególności inwestycji związanych z energetyką (ER) rozproszoną, które są prowadzone przez podmioty nienależące do Skarbu Państwa i niebędące jednostkami samorządu terytorialnego. ER jest zwykle rozwijana przez inwestorów, których skala działania i zasoby finansowe są mniejsze niż te, którymi dysponują kluczowe grupy energetyczne funkcjonujące w Polsce. Aby realizowane przez nich projekty miały zbilansowane ryzyko operacyjne oraz cenowe, potrzebne jest wprowadzenie rozwiązań systemowych. Szczególnie pożądane jest zbudowanie przewidywalnego otoczenia prawnego i ekonomicznego, które pozwoli na trafne szacowanie rentowności projektów i zwrotu z inwestycji.
Polska gospodarka wielokrotnie doświadczała zmian regulacyjnych (np. w odniesieniu do instalacji wiatrowych czy fotowoltaicznych), co skutkowało poważnymi zaburzeniami w realizacji lub eksploatacji projektów energetycznych. Płynność otoczenia regulacyjnego i częste modyfikacje zasad funkcjonowania rynku energetycznego wielokrotnie uderzały w podmioty finansujące, doprowadzając do niewypłacalności inwestycji. Oszczędności przeznaczone na finansowanie projektów były wystawiane na ryzyko niemożliwe do przewidzenia na etapie rozpoczęcia inwestycji.
Tymczasem warto mieć na uwadze, że transformacja energetyczna, a w szczególności rozwój energetyki rozproszonej, musi przebiegać w przewidywalnym otoczeniu – inaczej poszczególne projekty nie będą mogły uzyskać finansowana z kredytów bankowych lub innych środków komercyjnych. Ponieważ brak stabilności regulacyjnej uniemożliwia zabezpieczenie ryzyka projektów, podmioty mogące udzielić finansowania nie są (i nie będą) zainteresowane wspieraniem nie tylko pojedynczych projektów, ale również całego sektora nowej energetyki.

Cele:

• Określenie kluczowych warunków efektywności finansowej projektów energetycznych. 
• Przedstawienie propozycji struktury finansowania inwestycji z pieniędzy publicznych i prywatnych (finansowanie komercyjne).
• Wskazanie roli instytucji rozwojowych w stymulowaniu i finansowaniu transformacji energetycznej.
  Odpowiedź na pytanie, czy zielone obligacje są opłacalne.
• Sformułowanie postulatów dotyczących roli rynku energetycznego w tworzeniu warunków do stabilnego finansowania TE, restrukturyzacji energetycznej JST oraz tworzenia spółdzielni energetycznych.

• Jurand Drop, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów
• Dorota Zawadzka-Stępniak, Prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
• Marcin Borek, Dyrektor Departamentu Inwestycji Samorządowych, Polski Fundusz Rozwoju S.A.
• Bartosz Kublik, Prezes Banku Ochrony Środowiska
• Andrzej Porawski, Dyrektor Generalny Związku Miast Polskich
• Bogusław Kośmider, Prezes Zarządu Krakowskiego Holdingu Komunalnego
• Sebastian Krupa, ekspert w zakresie transformacji energetycznej, Energa SA

Postępująca transformacja energetyczna (TE) to dynamiczny, wieloaspektowy proces, który stawia nowe wyzwania przed wszystkimi jej interesariuszami. Kluczową rolę odgrywać będzie tworzenie rozwiązań technologicznych gotowych do skutecznej adaptacji przez gospodarkę oraz wypracowywanie i wdrażanie innowacyjnych modeli biznesowych. Jednak warunkiem determinującym aplikowanie nowych rozwiązań będzie dostępność wysoko kwalifikowanych kadr. Misja wychowania odpowiednich specjalistów należy przede wszystkim do jednostek nauki, ale także instytucji otoczenia biznesu oraz sektora edukacji. Prowadzenie badań dotyczących poszukiwania nowych technologii energetycznych oraz doskonalenia i optymalizacji już istniejących należy oczywiście do jednostek naukowych. Ważnym zadaniem nauki jest również wyjaśnianie przyczyn i potencjalnych skutków zmian klimatycznych, co ma niebagatelne znaczenie dla prowadzenia przez państwo efektywnej polityki energetycznej. Aby móc nadążać za zmianami, konieczne jest uelastycznienie programów nauczania. Włączanie przemysłu w procesy kształcenia to niezbędny element przygotowywania kadr, nie tylko dla energetyki. Staże i praktyki w firmach energetycznych dają studentom możliwość zdobycia doświadczenia zawodowego, zweryfikowania wiedzy teoretycznej i zrozumienia praktycznych aspektów wdrażania nowych technologii. 

Zanim uda się przeprowadzić szersze zmiany w systemie edukacji (takie postulaty są już zgłaszane do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego), można możliwie szybko wprowadzać rozwiązania cząstkowe (jak np. tzw. mikropoświadczenia), które pozwolą szybciej reagować na zapotrzebowanie rynku.  

Cele:  

• Określenie miejsca i roli nauki w procesie transformacji energetycznej. 

• Wskazanie skutecznych ścieżek transferu wiedzy i technologii z laboratoriów do praktyki przemysłowej. 

• Sformułowanie postulatów dotyczących zmian w systemie przygotowywania kadr dla coraz szybciej postępującej transformacji energetycznej. 

• Marek Gzik, Sekretarz Stanu, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
• Zbigniew Kąkol, AGH w Krakowie, KEN
• Andrzej Kulig, Prezes Krakowskiego Parku Technologicznego
• Jerzy Małachowski, Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju
• Tomasz Szmuc, AGH w Krakowie

Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) to system, który jest już skutecznie wdrażany w strategiach rozwoju wielu krajów na świecie (w Polsce: Mapa drogowa transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym), a także w programach rozwoju regionów i miast (np. Program GOZ dla Małopolski) oraz w modelach biznesowych organizacji. Jego główne założenia to racjonalne gospodarowanie zasobami, minimalizacja wytwarzania odpadów oraz pozyskiwanie surowców i energii ze źródeł odnawialnych. Innowacyjne rozwiązania technologiczne i organizacyjne, które mają na celu przyspieszenie transformacji w kierunku GOZ, są wspierane z funduszy UE i krajowych. W energetyce polegają one m.in. na poszukiwaniu energooszczędności, zwiększaniu udziału OZE, odzysku i wykorzystywaniu ciepła, zagospodarowywaniu odpadów resztkowych (w tym bioodpadów), zapewnianiu trwałości produktów (w tym ponownego i kaskadowego ich wykorzystania), współdzieleniu, użyczaniu i ekoprojektowaniu urządzeń i instalacji, zmniejszaniu zużycia lub substytucji surowców krytycznych, a także wdrażaniu inteligentnych systemów energetycznych.

Można spodziewać się, iż wprowadzane obecnie regulacje prawne, zgodne ze standardami ESG, będą wymuszać wdrażanie takich rozwiązań. Przykładowo, jak wynika z Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2023/2486 z dnia 27 czerwca 2023 r., techniczne kryteria kwalifikacji danych taksonomicznych obejmują m.in. taki cel środowiskowy jak „przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, w tym zapobieganie powstawaniu odpadów oraz ich ponowne użycie i recykling”.

Cele:

• Omówienie krajowych i regionalnych programów oraz strategii, a także działań podmiotów gospodarczych  i organizacji wspierających rozwiązania GOZ w energetyce. 

• Promocja dobrych praktyk w zakresie możliwości zwiększenia wykorzystania ubocznych produktów wydobycia i spalania (UPS) oraz ciepła odpadowego. 

• Poszukiwanie efektywnych instrumentów ponownego użycia i recyklingu zużytych urządzeń OZE. 

• Prezentacja rozwiązań Przemysłu 4.0 i smart na rzecz zmniejszenia energo- i zasobochłonności. 

• Agnieszka Generowicz, Politechnika Krakowska
• Paweł Jastrzębski, MPEC Kraków
• Anna Mlost, Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionu, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
• Małgorzata Nowaczek-Zaremba, Dyrektor Południowo-Wschodniego Oddziału URE w Krakowie 
• Anna Witkowska, Ekspert Instytutu Polityki Energetycznej im. I. Łukasiewicza
• Tadeusz Żaba, Dyrektor Produkcji, Wodociągi Miasta Krakowa

Transformacja energetyczna (TE) dotyczy wszystkich obszarów naszego życia, ale szczególnie ważne miejsce zajmuje w sektorze transportu i mobilności, gdzie proces odejścia od paliw kopalnych i elektryfikacji będzie bardzo skomplikowany. W przemyśle, energetyce czy nawet ciepłownictwie sprawa jest o tyle prostsza, że zużycie energii zachodzi tam w sposób skoncentrowany. Inaczej jest w przypadku mobilności. Tu mamy do czynienia z milionami rozrzuconych na terenie całego kraju jednostek zasilanych w systemie rozproszonym, które konsumują energię, przemieszczając się. Z tego powodu transformacja energetyczna w mobilności wymaga wprowadzenia szeregu zmian w takich aspektach, jak między innymi: sposób wytwarzania energii oraz zasilania w energię (w tym poprzez nową infrastrukturę), konstrukcja i budowa pojazdów oraz napędów, nawyki transportowe czy dostępność komunikacji publicznej. Oznacza to, że proces przemian będzie wieloaspektowy, interdyscyplinarny i rozłożony w czasie.

Cele:

• Wskazanie głównych celów strategicznych dla budowy ekosystemu zrównoważonej mobilności w Polsce.
• Zdefiniowanie metod i instrumentów obniżania emisji w transporcie i mobilności.
• Odpowiedź na pytanie, jak wdrażać elektromobilność bateryjną i wodorową w Polsce oraz korzystać z dużego udziału tzw. local content.
• Zdefiniowanie instrumentów pozwalających rozwiązać problem niewydolnej infrastruktury produkcji i dystrybucji energii odnawialnej jako infrastruktury zasilania pojazdów.
• Wskazanie kluczowych polskich specjalizacji w zakresie mobilności w procesie TE.

• Krzysztof Bolesta, Sekretarz Stanu, Ministerstwo Klimatu i Środowiska
• Albert Gryszczuk, Prezes Zarządu, Innovation AG
• Marcin Korolec, Minister Środowiska w latach 2011-2013, Prezes Instytutu Zielonej Gospodarki
• Michał Kurtyka, Minister Klimatu i Środowiska (2019–2021), Prezydent Szczytu Klimatycznego COP24 (2018)
• Maciej Mazur, Dyrektor Zarządzający, Polskie Stowarzyszenie Nowej Mobilności, Prezydent AVERE
• Wojciech Myślecki, Przewodniczący Rady Nadzorczej Ekoenergetyka S.A.
• Paweł Ochyński, Green Cell

Mariusz Ruszel, Instytut Polityki Energetycznej
im. I. Łukasiewicza, Politechnika Rzeszowska

Kluczową cechą energetyki energetycznej (ER), która czyni z niej mocny fundament do budowania bezpieczeństwa energetycznego kraju, jest jej lokalność. Idea ER polega na wykorzystywaniu energii blisko źródeł jej wytwarzania, bez strat związanych z przesyłem czy awariami technicznymi sieci. Niezależność od zewnętrznego zaopatrzenia oraz od centralnej generacji w dużych elektrowniach to również bezcenne wentyle bezpieczeństwa w obliczu kryzysów takich jak wojna czy zamachy terrorystyczne, które niestety stają się coraz powszechniejszym elementem naszej rzeczywistości. Ostatecznie nasze bezpieczeństwo zależy również od tempa zmian klimatycznych. 

Wszystkie te czynniki sprawiają, że bezpieczeństwo energetyczne kraju jest ściśle powiązane z procesem transformacji energetycznej (TE), i odwrotnie – rozmowa na temat energetyki rozproszonej nie może pomijać kwestii bezpieczeństwa energetycznego. Energetyka oddziałuje na wszystkie obszary organizacji życia publicznego. Dzisiejsza kondycja energetyki definiuje kształt świata, w jakim przyjdzie żyć kolejnym pokoleniom. Niekwestionowany kryzys daje jednak szansę na stworzenie nowego porządku, który będzie trwały, stabilny, a przede wszystkim bezpieczny. Trzeba przy tym pamiętać, że bezpieczeństwo energetyczne nie ogranicza się jedynie do zapewnienia ciągłości dostępu do źródeł energii. Jest to złożone zagadnienie, które obejmuje zarówno aspekty geopolityczne, jak i ekonomiczne, techniczne, środowiskowe oraz społeczne. Podczas dyskusji panelistów postaramy się ustalić, jakie rozwiązania w dziedzinie energetyki będą gwarancją bezpieczeństwa we wszystkich tych obszarach.  

Jednym z celów dyskusji w ramach ST 16 będzie określenie zasad konstrukcji miksu energetycznego, by był jak najmniej emisyjny, jak najbardziej elastyczny, a jednocześnie dawał stabilną podstawę dla funkcjonowania państwa. Oprócz dobrze zaprojektowanych źródeł energii system energetyczny musi posiadać również dobrze rozwiniętą infrastrukturę dostawczą. Do zapewnienia bezpiecznego przesyłu energii ze źródeł do odbiorców potrzebne są inwestycje w infrastrukturę, takie jak budowa nowych linii przesyłowych, terminali LNG czy magazynów energii. Z kolei rozwój inteligentnych sieci energetycznych (smart grids) daje perspektywy na lepsze zarządzanie przepływem energii oraz zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów. Odporność na zewnętrzne wstrząsy, takie jak kryzysy polityczne, zmiany klimatyczne czy zakłócenia w dostawach surowców energetycznych, to kolejny nieodłączny element bezpieczeństwa energetycznego. W związku z tym kluczowe jest posiadanie „planów awaryjnych” oraz elastycznych mechanizmów reagowania na kryzysy, które pozwolą na szybkie i efektywne przywrócenie stabilności systemu energetycznego. 

Cele: 

• Ustalenie wpływu transformacji energetycznej na bezpieczeństwo geopolityczne, ekonomiczne, techniczne, środowiskowe oraz społeczne Polski.  

• Próba odnalezienia złotego środka między budowaniem systemu energetycznego w oparciu o emisyjne, ale stabilne, źródła kopalne lub zielone, ale pogodozależne, OZE. 

• Ustalenie stanu zaawansowania krajowych inwestycji w infrastrukturę dostawczą oraz inteligentne sieci energetyczne (smart grids). 

• Określenie „planów awaryjnych”, które w przypadku kryzysu pozwolą na przywrócenie stabilności systemu energetycznego.  

• Anna Bałamut, Ekspert Instytutu Polityki Energetycznej im. I. Łukasiewicza
• Jacek Czech, AGH w Krakowie
• Jan T. Duda, Przewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego
• Artur Nizioł, Przewodniczący Rady Nadzorczej
  Biogas System SA
• Rafał Pikus, Główny specjalista kontroli państwowej w Departamencie Gospodarki, Skarbu i Prywatyzacji, Najwyższa Izba Kontroli
• Andrzej Piotrowski, NucTherm

Podczas I Kongresu Energetyki Rozproszonej jesienią 2023 r. zaprezentowano dokument pod nazwą „Energetyka rozproszona dla przyszłości Polski. Wspólne stanowisko organizacji rozwijających energetykę rozproszoną”. Zawierał on zestaw rekomendacji i postulatów środowiska i był skierowany do podmiotów odpowiedzialnych za politykę energetyczną państwa, które miały zostać wyłonione w wyborach parlamentarnych. W lutym 2024 r. przedstawiciele sygnatariuszy przedstawili wspólne stanowisko w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. 

Współpraca kilkunastu organizacji, które brały udział w tworzeniu dokumentu, na tym jednak się nie kończy. Warsztaty organizowane w ramach II Kongresu Energetyki Rozproszonej będą okazją do wspólnego przyjrzenia się dokumentom programowym nowego rządu. Przedstawiciele środowisk zaangażowanych w transformację energetyczną zastanowią się, czy działania legislacyjne rządu w satysfakcjonujący sposób uwzględniają ich postulaty, a także czy nie generują nowych problemów i wyzwań dla branży.

• Miłosz Motyka, Wiceminister Klimatu i Środowiska
• Łukasz Tomaszewski, Dyrektor Departamentu OZE, Ministerstwo Klimatu i Środowiska
• Karolina Chról, Stowarzyszenie „Z energią o prawie”

Osiągnięcie neutralności klimatycznej w perspektywie do 2050 roku wydaje się jednym z najtrudniejszych wyzwań, przed jakim stoi obecnie młode pokolenie. Ludzie młodzi będą najsilniej dotknięci skutkami podejmowanych dzisiaj decyzji, dlatego tak ważne jest, aby mieli na nie świadomy wpływ – aby uczestniczyli w procesie transformacji energetycznej (TE) i aktywnie go kształtowali. Chcemy wspierać przedstawicieli tej grupy, którzy wykazują holistyczne podejście do zmian zachodzących w świecie i są gotowi do stałego analizowania alternatywnych rozwiązań, gdyż dziedzina energetyki i koncepcje transformacji zmieniają się bardzo szybko. Program Ambasador_ka Transformacji Energetycznej jest skierowany do osób w wieku 18–35 lat. Jego celem jest budowanie potencjału przyszłych specjalistów i liderów w obszarze transformacji energetycznej. Ambasadorzy realizują ścieżkę rozwojowo-edukacyjną, aby z entuzjastów działań klimatycznych stać się kompetentnymi młodymi profesjonalistami. Ich rola polega na inspirowaniu, informowaniu i mobilizowaniu społeczeństwa do podejmowania działań na rzecz transformacji energetycznej. Poprzez inicjatywę Ambasador_ka Transformacji Energetycznej chcemy ułatwić młodym ludziom rozwój osobisty i zachęcić ich do obrania ścieżki kariery związanej z naukami o klimacie, inżynierią środowiska, energetyką i rozwojem zielonych technologii. Udział w II Kongresie Energetyki Rozproszonej pozwoli im nawiązać cenne relacje w środowisku polityków, ekspertów, naukowców, aktywistów, a także zbudować siatkę kontaktów z przedstawicielami sektora energetycznego rozwijającymi energetykę rozproszoną oraz działającymi na rzecz efektywnej transformacji. Łącząc ich ze sobą oraz z kluczowymi podmiotami w sektorze energetycznym, chcemy wzmocnić ich pozycję i umieścić ich w centrum europejskiej transformacji energetycznej. W końcu za kilka lat to właśnie oni będą decydować o rynku energii. Ponieważ niezwykle ważne jest, aby ludzie młodzi rozumieli, jak wygląda proces kształtowania się polityk na poziomie europejskim i krajowym, będziemy angażować ich w debaty na wysokim szczeblu, spotkania ministerialne i wydarzenia branżowe. 

Cele: 

• Wsparcie rozwoju osobistego i zawodowego młodych ludzi w kierunku nauk o klimacie, inżynierii środowiska, energetyki i zielonych technologii. 

• Wzmocnienie pozycji i podkreślenie roli młodych ludzi w procesie TE. 

• Ugruntowanie wiedzy i kształtowanie nowych kompetencji w zakresie TE. 

• Umożliwienie młodym ludziom nawiązania cennych relacji w środowisku polityków, ekspertów, naukowców, aktywistów i przedstawicieli branży sektora energetycznego. 

• Monika Dziadkowiec, Dyrektor Generalna w Ministerstwie Klimatu i Środowiska
• Maciej Nowicki, b. Minister Środowiska
• Paweł Bogacz, AGH w Krakowie